5 keer Waarom (RCA)

Wat is de 5 x waarom Methode?

De “5 x waarom” methode is een zeer effectieve maar ook eenvoudige Lean tool om de oorzaak van een probleem te vinden. Op deze pagina leggen we de theorie achter deze methode uit. De “5 x waarom” methode is 1 van de methodes van onze Root Cause Analysis training en is oorspronkelijk ontwikkeld door Toyota om productie-gerelateerde problemen op te lossen door de bron van het probleem aan te pakken. De 5x waarom methode wordt ook getraind in onze Yellow Belt training

Wanneer zet je de 5 x waarom methode in?

De 5x waarom methode zet in als je niet direct de echte oorzaak van het probleem kan achterhalen of als je andere medewerkers wilt leren hoe ze effectief tot de oorzaak van een probleem kunnen komen. Door het doorvragen op een antwoord kom je vaak tot de echte oorzaak in plaats van een symptoom te bestrijden wat niet de oorzaak van het probleem is. Bij de eerste keer “waarom” kun je eigenlijk niet al bij de grondoorzaak van het probleem zijn gekomen want de eerste “daarom” heeft ook een achterliggende reden. Pak je deze achterliggende reden niet aan, ben je bezig met symptoombestrijding. Dit betekent niet dat het niet mogelijk is om met 4x waarom of 7x waarom bij de grondoorzaak te komen.

Voorbeeld 5 x waarom methode

Een eenvoudig voorbeeld van hoe je met de 5x waarom methode tot de grondoorzaak van het probleem komt en je tot een goede correctieve- en verbetermaatregel kunt komen hebben we hieronder uitgeschreven:

Het Probleem: Het leverbetrouwbaarheidspercentage is gedaald.

Eerste Waarom vraag:

Waarom is het leverbetrouwbaarheidspercentage gedaald?

• Is de transporteur te laat (NEE)
• Productie doelstellingen worden niet gehaald op lijn 3. (JA)

Tweede Waarom vraag:

Waarom worden de productiedoelstellingen op lijn 3 niet gehaald?

• Er is te weinig bemensing op de lijn (NEE)
• Lijn 3 heeft de afgelopen 3 weken 3 x twee uur stilstand gehad. (JA)

Derde Waarom vraag:

Waarom staat de productielijn stil?

• Omdat er geen aanvoer (NEE)
• Omdat de verpakkingsmachine kapot gaat (JA)

Vierde Waarom vraag:

Waarom gaat de verpakkingsmachine kapot?

• Omdat deze andere producten voert (NEE)
• Omdat er geen/te laat onderhoud gepleegd is (NEE)
• Omdat de rubber pakking van de motortransmissie kapot gaat (JA)

Vijfde Waarom vraag:

Waarom gaat de rubber pakking van de motortransmissie kapot?

• Omdat er met een andere machine instellingen wordt gewerkt (NEE)
• Omdat er andere producten verpakt worden (NEE)
• Omdat er een ander/verkeerd schoonmaakmiddel wordt gebruikt (JA)

Grondoorzaak:

Doordat er een ander schoonmaakmiddel wordt gebruikt, droogt de rubber pakking van de motor uit waardoor deze knapt.

Dubbelcheck de grondoorzaak door het antwoord telkens weer te checken met de daarom vraag.

Conclusie 5 x Waarom methode

• Doordat de schoonmaak ploeg een ander schoonmaakmiddel is gaan gebruiken is de weekmaker in het rubber opgelost waardoor de rubber pakking uitdroogt.
• Er is geen controle geweest om de agressiviteit van het schoonmaakmiddel alvorens het in het gebruik is genomen.
• De correctieve maatregel is om het oude schoonmaakmiddel weer te gaan gebruiken.
• De preventieve maatregel die wordt opgenomen is een wijziging in inkoopbeleid. Bij wisseling van schoonmaakproducten worden altijd eerst testen gedaan alvorens het in de dagelijkse gang van zaken in te zetten.

De 5 x waarom methode is onderdeel van Root Cause Analysis (RCA). Waarom dit cruciaal is om succesvol continu te kunnen verbeteren lees je in het artikel van Alexander Kinket over Root Cause Analyse.