Visgraat Analyse (RCA)

Wat is een visgraat Analyse

De visgraat analyse is een Lean Methode om tot de grondoorzaak van een probleem te komen en net als de 5 keer waarom methode een hulpmiddel om een Root Cause Analyse (RCA) uit te voeren.
De visgraat analyse vind zijn oorsprong in Japan en is het gedachtegoed van Kaoru Ishikawa en wordt ook wel de visgraat analyse genoemd. Kaoru Ishikawa werkte destijds bij Kawasaki Heavy Industries en zag dat medewerkers overweldigd werden door alle mogelijke oorzaken die problemen in de productie konden hebben. Daardoor konden ze niet tot een goede grondoorzaak komen om het probleem op te lossen. Om hen te helpen heeft hij een brainstorm-hulpmiddel ontwikkeld om de potentiële oorzaken op een ordelijke manier visueel te maken.

In het model van Ishikawa wordt gebruik gemaakt van 6 M’s: Mens, Machine, Metingen, Materialen, Milieu en Methode. Omdat goede Metingen de basis vormen om continu te kunnen verbeteren en Milieu vaak terug te leiden is naar Machine of Methode past Onprove in de praktijk 4 M’s toe op productie gerelateerde probleem; Mens, Machine, Methode en Materiaal. Met 4 M’s blijft het toegankelijker en sneller uit te voeren maar betekent niet dat er geen 5e M gebruikt mag worden.

Wanneer kan ik de visgraat analyse het beste toepassen?

Allereerst zal er een probleem moeten zijn waarvan niet duidelijk is wat de grondoorzaak is. De visgraat analyse wordt vaak ingezet als middel om tijdens een brainstormsessie tot de oorzaak van het probleem te komen. Door inzet van de visgraat analyse kijk je vanuit een breed perspectief naar het probleem. Door op alle deelgebieden; Mens, Methode, Machine en Materiaal, te analyseren waar de oorzaak van het probleem ligt, worden er geen factoren over het hoofd gezien. De uitkomst van de visgraat analyse produceert een aantal mogelijke oorzaken die vervolgens getest moeten worden op waarheid. Dat betekent dan ook vaak dat verdere analyse benodigd is. Hiervoor kan de 5 keer waarom methode ingezet worden.

De kracht van de visgraat analyse

Het doel van de visgraat analyse is om naar de factoren te kijken die je wel kunt beïnvloeden. Bij personeelskosten is het erg makkelijk om te concluderen dat de lonen gestegen zijn, maar dat is een factor die je niet zomaar kunt aanpassen als je niet wil dat de volgende visgraat analyse over personeelstekort gaat.

In het plaatje hiernaast een overzicht van een nog lege visgraat analyse.

Tip: Zorg dat het papier groot genoeg is als je de visgraat analyse gaat toepassen.

Heeft u een hardnekkig of complex probleem waar u graag eens over zou willen sparren?

Probleem: personeelskosten stijgen

Om een beeld te geven wat de kracht van de visgraat analyse is hebben we onderstaand een voorbeeld gegeven van een probleem waar veel bedrijven tegenaan lopen. In dit voorbeeld hebben we alleen het deelgebied mens uitgetekend.

Welke vragen geleid hebben tot het noteren in de visgraat analyse, hebben we hieronder uitgeschreven:

Beloning:

  • Is er onlangs iets in de beloning veranderd? (JA)

 

Bezetting:

  • Worden er meer mensen ingezet dan de norm is? (JA)

Werkwijze:

  • Sluit de huidige werkwijze nog steeds aan bij de huidige producten (JA)
  • Wordt er nog steeds net zo snel gewerkt?
    • Training: Weten alle medewerkers hoe er zo efficiënt mogelijk geproduceerd moet worden? (NEE)
    • Wordt er door alle medewerkers efficiënt gewerkt? (NEE)

Aansturing:

  • Weet iedere medewerker precies wat er van hem/haar verwacht wordt (leiderschap)? (JA)
  • Staat iedere medewerker op de werkplek waar ze het meest productief zijn? (werkplekverdeling) (JA)

Productie planning:

  • Zijn de normen die gesteld worden aan personeelsbezetting up to date en conform productiespecificatie? (Norm) (JA)
    • Wordt er ook conform de norm personeel gepland? (NEE)
  • Zorgt de manier waarop orders aangenomen worden voor overuren/stijgende kosten? (Order-Intake) (NEE)

Verzuim:

  • Zijn er langdurig zieken of veel ziekteverzuim? (NEE)
  • Zijn mensen vaak te laat? (NEE)

De grondoorzaak van stijgende personeelskosten

In het geschetste voorbeeld kunnen meerdere oorzaken er voor zorgen dat de personeelskosten stijgen. Om tot een grondoorzaak te komen zullen de factoren die niet van toepassing zijn of aangepast kunnen worden, doorgestreept worden. In dit voorbeeld zijn de lonen wel gestegen, maar is dit niet een factor die aangepast kan worden. De factoren die wel aangepast kunnen worden, worden verder uitgewerkt. In sommige gevallen kan dat met een nieuw papier waar meer ruimte is of met een andere methode zoals de 5 keer waarom methode.

Met dit voorbeeld is na verdere analyse geconcludeerd dat er 2 medewerkers met marginale training op 1 werkplek staan om de productiesnelheid te laten draaien terwijl dit door 1 competente medewerker ingevuld had kunnen worden. De verbetermaatregel die in dit voorbeeld getroffen wordt is het opstellen van een functieprofiel voor deze werkplek en mensen trainen naar deze standaard.

In het voorbeeld zie je dat als je gaat brainstormen met een groepje collega’s de visgraat analyse een mooie manier is om geen factoren over het hoofd te zien en complexe problemen als team op te pakken.

Sparren hoe u dit kunt toepassen?